چشمه
مدتی است بحث فتنه در کشور ما مطرح است و افراد بسیاری در مورد آن بیاناتی داشته اند. در راس همه مقام معظم رهبری حفظه الله در این زمینه بیانات کافی و وافی ای داشته اند. چندی پیش در مباحثه قرآنی به آیات 72 و 73 سوره مبارکه انفال رسیدیم. با توجه به ظاهر خود آیات و نیز مراجعه به تفاسیر مختلف به ویژه تفسیر شریف المیزان نکته بسیار مهم و کلیدی ای در مورد منشا فتنه در جامعه به دست آمد که از باب زکاة العلم نشره تقدیم می گردد.
قرآن کریم در آیات 72 و 73 سوره مبارکه مائده می فرماید:
« إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَ هاجَرُوا وَ جاهَدُوا بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَ الَّذِینَ آوَوْا وَ نَصَرُوا أُولئِکَ بَعْضُهُمْ أَوْلِیاءُ بَعْضٍ وَ الَّذِینَ آمَنُوا وَ لَمْ یُهاجِرُوا ما لَکُمْ مِنْ وَلایَتِهِمْ مِنْ شَیْءٍ حَتَّى یُهاجِرُوا وَ إِنِ اسْتَنْصَرُوکُمْ فِی الدِّینِ فَعَلَیْکُمُ النَّصْرُ إِلاَّ عَلى قَوْمٍ بَیْنَکُمْ وَ بَیْنَهُمْ مِیثاقٌ وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ (72) وَ الَّذِینَ کَفَرُوا بَعْضُهُمْ أَوْلِیاءُ بَعْضٍ إِلاَّ تَفْعَلُوهُ تَکُنْ فِتْنَةٌ فِی الْأَرْضِ وَ فَسادٌ کَبیرٌ (73)»
در این آیات از دو ولایت اثباتی سخن رفته است؛ ابتدا ولایت در میان مؤمنین نسبت به یکدیگر و سپس ولایت بین کفار نسبت به یکدیگر. مفهوم از این آیات این است که ولایت مؤمنان باید در محدوده جامعه ایمانی و مؤمنین باشد نه غیر مؤمنین همانطور که کفار نسبت به یکدیگر چنین اند.
اما نکته مهم در جمله بعد است. در ادامه خداوند متعال می فرماید:« إِلاَّ تَفْعَلُوهُ تَکُنْ فِتْنَةٌ فِی الْأَرْضِ وَ فَسادٌ کَبِیرٌ » اگر چنین انجام نشود باعث فتنه و فساد بزرگی در روی زمین خواهد شد. سؤال این است که آنچه باید انجام شود چیست که اگر انجام نشود چنین توالی فاسده ای را برای جامعه به ارمغان می آورد؟
جواب این است که باید در ولایت «مرز» بین مؤمن و کافر رعایت گردد و مؤمنی ولایت کافری را نپذیرد و بالعکس. و این یعنی همان «تولی و تبری». مرحوم علامه طباطبایی ره ضمن بیان ضرورت ولایت در جامعه انسانی، پذیرفتن ولایت کفار و دشمنان در جامعه اسلامی را مایه اختلاط و سرایت اعتقادات و اخلاق باطله بین مسلمین دانسته و آنرا فاسد کننده دین و حق معرفی می نماید:
«قوله تعالى: «إِلَّا تَفْعَلُوهُ تَکُنْ فِتْنَةٌ فِی الْأَرْضِ وَ فَسادٌ کَبِیرٌ» إشارة إلى مصلحة جعل الولایة على النحو الذی جعلت، فإن الولایة مما لا غنى عنها فی مجتمع من المجتمعات البشریة سیما المجتمع الإسلامی الذی أسس على اتباع الحق و بسط العدل الإلهی کما أن تولی الکفار و هم أعداء هذا المجتمع یوجب الاختلاط بینهم فیسری فیه عقائدهم و أخلاقهم، و تفسد سیرة الإسلام المبنیة على الحق بسیرهم المبنیة على اتباع الهوى و عبادة الشیطان، و قد صدق جریان الحوادث فی هذه الآونة ما أشارت إلیه هذه الآیة» المیزان فی تفسیر القرآن، ج9 ص: 142
همانطور که از جمله آخر این عبارت روشن است ایشان حوادث آن زمان را بیانگر راستی این آیه کریمه دانسته اند. اما باید گفت حوادث واتفاقات زمان ما به ویژه یک سال و نیم اخیر نمونه بارز دیگری بر صحت این اصل قرآنی است. اگر سران جریان مخالف و فتنه مزربندی روشنی با کفار و دشمنان نظام واسلام داشتند این اتفاقات ناگوار پیش نمی آمد. اگر در برابر کسانیکه به اسم و شعار آنان وارد صحنه شده و ساختارشکنی کردند موضعگیری می کردند به تعبیر قرآن «فساد کبیر» رخ نمی داد. واقعا اگر این یک آیه و فقط این یک آیه رعایت می شد نمی شد آنچه نباید می شد.
اشکال نشود که دیگران نیز به آیات دیگر قرآن عمل نکردند. صحبت بر منشأ فتنه و فساد است که این آیه ما را بدان رهنما می شود و ما فعلا در مقام نقد دیگران نیستیم گرچه قابل نقد می دانیم. از اینجا یک بعد این روایت نورانی روشن می شود که «فَإِذَا الْتَبَسَتْ عَلَیْکُمُ الْفِتَنُ کَقِطَعِ اللَّیْلِ الْمُظْلِمِ فَعَلَیْکُمْ بِالْقُرْآن»
اللهم اجعلنا من العاملین بکتابک ...
نوشته شده توسط حمیدکمالی در دوشنبه 91/10/11 و ساعت 11:44 عصر | نظرات دیگران()
